Historia

GMINNA BIBLIOTEKA PUBLICZNA W DĘBEM WIELKIM
 

Gminna Biblioteka Publiczna w Dębem Wielkim, jest jedyną samorządową instytucją kultury w gminie, działającą w obrębie krajowej sieci bibliotecznej. Bezpośredni nadzór nad nią sprawuje Wójt Gminy Dębe Wielkie, nadzór merytoryczny pełni Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy  – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego  oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Mińsku Mazowieckim, wykonująca zadania Powiatowej Biblioteki Publicznej.

W 1905 r. powstała pierwsza biblioteka w majątku Aleksandrówka. Założyła ją Eugenia Kurkowska – założycielka Koła Macierzy Szkolnej. 

Najwcześniejsza udokumentowana data utworzenia Gminnej Biblioteki Publicznej w Dębem Wielkim to 1956 r., kiedy nastąpił pierwszy wpis do księgi inwentarzowej. Jako oficjalną nazwę przyjęto „Gminna Biblioteka Publiczna w Dębem Wielkim”. W ówczesnym czasie księgozbiór liczył 168 woluminów.

Księga     Karty książki

Znak własnościowy biblioteki     Znak własnościowy biblioteki

Na przestrzeni lat, lokalizacja biblioteki zmieniała się kilkakrotnie. Pierwszym lokalem był barak po szkole podstawowej, położony w centrum miejscowości, gdzie po sąsiedzku mieściła się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Pierwszą bibliotekarką, twórczynią podstaw dębskiej biblioteki była Barbara Gruba, która rozpoczęła budowę sieci bibliotecznej. Powstało 10 punktów bibliotecznych, mieszczących się w: Aleksandrówce, Bykowiźnie, Chrośli, Cięciwie, Cygance, Kobiernem, Olesinie, Ostrów-Kani, Rudzie i Rysiu. W pierwszych latach działalności, praca biblioteki skupiała się na gromadzeniu i udostępnianiu zbiorów. Pod koniec lat sześćdziesiątych, biblioteka zmieniła siedzibę, przenosząc swoje zbiory do prywatnego budynku u Państwa Nowaków, przy ulicy Warszawskiej, który był usytuowany w dogodnym miejscu, w centrum miejscowości. W dwóch pokojach o powierzchni 36 m2 mieścił się księgozbiór liczący 4.642 woluminy. Utworzono niewielką czytelnię.


[(pierwsza od lewej Barbara Gruba - bibliotekarka GBP w Dębem Wielkim, rok 1969-1970)]

(fot. pierwsza od lewej Barbara Gruba  – bibliotekarka GBP w Dębem Wielkim, lata 1969-1970)
źródło: ze zbiorów p. Barbary Gruba


[(fot. Druga od lewej Babrbara Gruba-Zjazd bibliotekarek z powiatu mińskiego,Warszawa, lata 60-te)]

(fot. druga od lewej Barbara Gruba-Zjazd bibliotekarek z powiatu mińskiego, Warszawa,
lata 60-te) źródło: ze zbiorów p. Barbary Gruba

W latach 1973 i 1974 sieć punktów bibliotecznych rozszerzona została do 18. W latach następnych, uległa zmniejszeniu do 12. Po pani Barbarze Gruba, biblioteką zarządzały kolejno panie: Flago Marianna (w 1972 r.), Emilia Kowalczyk (w latach 1973-1976), Marta Berg (w zastępstwie od marca 1974 do lipca 1975), Elżbieta Antosiewicz (w latach 1977-1979). Od 1975 roku instytucją sprawującą nadzór merytoryczny była Biblioteka Wojewódzka w Siedlcach. Współpracując z członkami Koła Gospodyń Wiejskich, biblioteka organizowała dyskusje i prelekcje na temat książki i czytelnictwa, odbywały się liczne spotkania ze znanymi autorami.

W 1978 r. powstała filia biblioteki macierzystej mieszcząca się w miejscowości Celinów, w budynku Szkoły Podstawowej. Zajmowała lokal o powierzchni 20 m2, liczyła 1037 woluminów. Filia pracowała pięć dni w tygodniu, po cztery godziny dziennie. Kierowniczką filii została Irena Sieńkowska, a następnie Barbara Kopczyńska (w 1980 r.), Hanna Sawicka (w latach 1981-1985), Małgorzata Chrobot (w latach 1986-1987). W roku 1988 filia została przeniesiona do budynku prywatnego w miejscowości Cyganka. Pracę w niej, rozpoczęła Barbara Lipińska(w latach 1988-1996), następnie Wiesława Leszczyńska-Buczek (w latach od czerwca 1996 do września 2006). W 2005 r. zbiory filii bibliotecznej (liczące 4.809 woluminów), przeniesiono do Szkoły Podstawowej. Od października 2006 r. do sierpnia 2011 r. filię biblioteczną prowadziła Małgorzata Tyrańska, następnie Ewelina Wróbel. Od lipca 2013 r. do grudnia 2022 r.  placówką kierowała Ewa Jagoda. W dniu 24 listopada 2022 r. Rada Gminy podjęła Uchwałę w sprawie likwidacji filii bibliotecznej w Cygance, która z dniem 31 grudnia 2022 r. zakończyła swoją działalność. Zbiory biblioteczne zostały przeniesione do biblioteki szkolnej w Szkole Podstawowej w Górkach, w której w ramach rozbudowy Szkoły powstało nowe pomieszczenie biblioteczne.

W latach osiemdziesiątych, nastąpiła zmiana siedziby biblioteki macierzystej. Została przeniesiona do budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Dębem Wielkim. Na 48 m2 powierzchni, utworzono wypożyczalnię i czytelnię. Księgozbiór liczył 7.349 woluminy. Placówką kierowały panie: Anna Kozieł (w latach 1980-1983), Małgorzata Zagańczyk (później Chrobot)w latach 1984-1987. Od lutego 1988 r. pracę rozpoczęła Agnieszka Gańko, po zmianie nazwiska Wielgo. W 2007 r. rozpoczęła pracę Ewa Jagoda. Do końca 1994 r., zlikwidowane zostały wszystkie punkty biblioteczne działające na terenie gminy. Fundusze na książki, w czasie transformacji ustrojowej pochodziły z dwóch źródeł: budżetu centralnego i samorządu gminnego.

W 1990 r. siedzibą biblioteki został budynek Urzędu Gminy. Zajęła salę o powierzchni 41 m2, na potrzeby spotkań kulturalnych korzystała z sali konferencyjnej. W ciągu swojej wieloletniej działalności, instytucja prowadziła działalność popularyzując w środowisku książkę i czytelnictwo. Współpracuje ze szkołami, przedszkolem, organizacjami społecznymi i pozarządowymi działającymi w środowisku lokalnym. Organizowane są lekcje biblioteczne, konkursy: recytatorskie, plastyczne, literackie, warsztaty, spotkania autorskie. Wychodząc naprzeciw oczekiwań lokalnej społeczności, organizuje spektakle teatralne, które odbywają się w niedzielne popołudnia. Podejmuje zadania wpisujące się w strategie rozwoju gminy. Wraz z Urzędem Gminy była i jest współorganizatorem imprez kulturalnych jak np. „Powitanie lata”, „Pożegnanie lata”, „Dożynki Gminne”. O działalności kulturalnej biblioteki, na bieżąco informuje prasa lokalna.

Od 2005 r. w bibliotece działa czytelnia internetowa ,która oferuje użytkownikom trzy stanowiska komputerowe, z bezpłatnym dostępem do Internetu jak również możliwością odpłatnego wydrukowania znalezionych materiałów.

Baza bibliograficzna Gminnej Biblioteki Publicznej w Dębem Wielkim została rozpoczęta w programie bibliotecznym MAK. W 2011 r. zakupiono program biblioteczny MATEUSZ. W 2013 r. zakończył się proces komputeryzacji placówki.

Dzięki staraniom władz gminnych w 2005 r., Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego przyznał dotację w zakresie „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego. Realizacja projektu obejmowała „Adaptację pomieszczeń na bibliotekę i świetlicę gminną w budynku OSP w Dębem Wielkim. W listopadzie 2006 r. biblioteka została przeniesiona do odnowionych pomieszczeń OSP w Dębem Wielkim. Zlokalizowana jest w dogodnym miejscu, w centrum miejscowości, w pobliżu środków komunikacji oraz obiektów użyteczności publicznej.

Od 2009 r. Gminna Biblioteka Publiczna w Dębem Wielkim realizuje projekt Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej, który został stworzony przede wszystkim dla użytkowników mazowieckich bibliotek publicznych. Umożliwia obecnie przegląd 142 placówek, wkrótce jednak zostaną do niego podłączone biblioteki: pedagogiczne, uczelniane, naukowe. Dzięki tym rozwiązaniom, czytelnik będzie mógł znaleźć, zamówić i wypożyczyć interesującą książkę w placówce znajdującej się najbliżej jego miejsca zamieszkania. Mazowiecki System Informacji Bibliotecznej finansowany jest ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013 Priorytet II – Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza Działanie 2.1 – Przeciwdziałanie wykluczeniu informacyjnemu, a także ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Dzięki projektowi realizowanemu przez Gminę Dębe Wielkie „Eliminacja wykluczenia cyfrowego w Gminie Dębe Wielkie  – Z WIEDZĄ PRZEZ ŚWIAT” współfinansowany z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, 8 Oś Priorytetowa: Społeczeństwo Informacyjne – zwiększenie innowacyjności gospodarki Działanie: 8.3 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu – e-Inclusion, Gminna Biblioteka Publiczna i jej filia otrzymała do dyspozycji użytkowników  6 laptopów oraz 2 kolorowe drukarki laserowe. Przeprowadzono w naszych placówkach również modernizację sieci, która polegała na objęciu powierzchni budynku zasięgiem dostępu do sieci za pośrednictwem punktów dostępowych.

Księgozbiór biblioteki ma charakter uniwersalny. Udostępnianie odbywa się w wolnym dostępie do półek. Przy zakupie nowości wydawniczych, w ostatnim latach położono duży nacisk na uzupełnianie literatury dla najmłodszych czytelników i księgozbioru podręcznego – szczególnie zaś podręczników akademickich, które są wykorzystywane przez coraz większą liczbę użytkowników dokształcających się. Księgozbiór biblioteki i jej filii  na koniec 2015 r. liczył ogółem 22216 woluminów, w ofercie było 18 tytułów gazet i czasopism, które także są wypożyczane.

opracowała Agnieszka Wielgo

 

OD WIELU LAT ZAPRASZMAY ZNAKOMITYCH GOŚCI, KTÓRZY SPOTYKAJĄ SIĘ Z NASZYMI CZYTELNIKAMI:

1974 r. Czesław Centkiewicz
1976 r. Saturnina Wadecka
1977 r. Józef Stompor
1977 r. Maria Szulecka
1978 r. Andrzej Przypkowski
1978 r. Tadeusz Chróścielewski
1979 r. Halina Filipczuk
2000 r. Danuta Gellner
2000 r. Dorota Gellner
2003 r. Stanisława Gujska
2004 r. Grzegorz Kasdepke
2004 r. Dorota Gellner
2005 r. Wanda Chotomska
2006 r. Grzegorz Kasdepke
2007 r. Agnieszka Frączek
2007 r. Małgorzata Gutowska-Adamczyk
2007 r. Laura Łącz
2008 r. Ewa Nowak
2008 r. Laura Łącz
2009 r. Wiesław Drabik
2010 r. Tomasz Trojanowski
2010 r. Wojciech Widłak
2011 r. Andrzej Marek Grabowski
2011 r. Marcin Brykczyński
2012 r. Joanna Olech
2012 r. Agnieszka Frączek
2012 r. Andrzej Karlikowski
2013 r. Ewa Chotomska
2013 r. Małgorzata Gutowska-Adamczyk
2013 r. Agnieszka Frączek
2014 r. Paweł Beręsewicz
2014 r. Katarzyna Enerlich
2014 r. Ewa Nowak
2014 r. Dorota Gellner
2014 r. Alicja Twardowska
2015 r. Grzegorz Kasdepke
2015 r. Zbigniew Masternak
2015 r. Katarzyna Terechowicz
2015 r. Wojciech Cesarz
2015 r. Stanisława Gujska
2015 r. Jolanta Szwalbe
2016 r. Wojciech Widłak
2016 r. Zofia Stanecka
2016 r. Barbara Ciwoniuk
2016 r. Jerzy Woźniak
2017 r. Wiesław Drabik
2017 r. Marcin Pałasz
2017 r. Melania Kapelusz
2017 r. Magdalena Kordel
2018 r. Teatr dla Dzieci „DUR-MOLL” z Warszawy
2018 r. Teatr dla Dzieci „ZŁOTY DUKAT” z Warszawy
2018 r. Eliza Piotrowska
2018 r. Jerzy Woźniak
2018 r. Roksana Jędrzejewska-Wróbel
2019 r. Teatr „DUR-MOLL” z Warszawy z przedstawieniem  „Magiczny płatek śniegu”
2019 r. Ewa Chotomska
2019 r. Barbara Gawryluk
2020 r. Studio Artystyczne PASJA z Białegostoku z przedstawieniem  teatralnym „O dzielnym misiu Wojtku”
2020 r. Roman Pankiewicz
2022 r. Justyna Bednarek
2022 r. Rafał Witek
2023 r. Ewa Chotomska